David Hart presenteert drie izran over de Spaanse Burgeroorlog (waarin veel Riffijnen meevochten aan de kant van generaal Franco). Twee van deze izran komen in een afwijkende versie ook voor in Al Yaakoubi (nr.39). Daar worden ze echter geïnterpreteerd in de context van de Riffijnse strijd tegen de Spanjaarden.
202. Hart 1976, p.417.
Ɣaɣwad r-hazzam-inem, ɣani xas r-mdimmad,
Nicnin nuɣur ɣar Spanya animmid.
Bewaak je gordel en doe er een tweede overheen,
Want wij gaan naar Spanje om te sterven.
203. Hart 1976, p.417.
Aspanya ɣars r-εadhu, ibddan d-ibillajen;
Franku d-aruxu hasi timεawwajen!
In Spanje is een bloedvete gaande en de ‘dorpen’ zijn verdeeld;
Franco en de Roden vechten er beiden om!
Hart: aruxu is afgeleid van het Spaanse rojo (rood).
Versie Al Yaakoubi:
A Ṣeppanya a reεdu qaε d ibilajen; Spanje, o vijand, je bent vol dorpjes.
Arruxu d militar xam itemεewwayen. Blondharigen en militairen lopen krom om jou.
Al Yaakoubi: arraxu is een Berberwoord voor Spanjaarden, afgeleid van het Spaanse rojo (rood, blond). Ze interpreteert de tweede zin, mogelijk op aangeven van haar bron, als: De Spanjaarden hebben zich grote moeite getroost om Marokko te krijgen.
204. Hart 1976, p.417.
Aspanya d-iccur, Madrir iεammar.
Axsiɣ arhimm i-cim a bu-hbir irεamar!
Spanje wemelt (van de mensen), en Madrid is vol.
Ik heb met je te doen, in mijn geest en in mijn ziel!
[In de versie hierboven lijkt het een boodschap aan de vrouw thuis.]
Versie Al Yaakoubi:
A Ṣeppanya tccur a Madrid iεmmar. Spanje is vol en Madrid ook.
Xam i cciɣ titi ya a buḥber a reεmar. Deze klap heb ik opgelopen om jou, mijn ziel, mijn leven.
Al Yaakoubi interpreteert de tweede zin als: De dichter/soldaat heeft een wond opgelopen doordat hij zijn land, Marokko, verdedigde.
[De bron van Al Yaakoubi is een 75-jarige man uit Al Hoceima. Hij heeft kennelijk gezegd dat deze izran over de strijd tegen de Spanjaarden gaan. In dat geval zouden ze later omgewerkt zijn tot izran van Riffijnse soldaten in de Spaanse Burgeroorlog. Dat is niet uitgesloten maar wel onwaarschijnlijk omdat de startzinnen in beide versies zo expliciet gepositioneerd zijn in Spanje. Het lijkt me dus waarschijnlijker dat de bron van Al Yaakoubi een eigen draai heeft gegeven aan enkele izran over de burgeroorlog.]
Print-vriendelijke versie en PDF-download
